کنترل فاز چیست ؟ (انواع و کاربرد‌های آن)

کنترل فاز چیست ؟ در واقع نام دیگر “رله کنترل فاز” بوده و از جمله تجهیزاتی است که در تابلو برق‌ها استفاده و نصب می‌شود. این تجهیز از نوع کلید‌های مرکب و الکترونیکی بوده و مهم‌ترین وظیفه یا کارایی آن در حفاظت از سایر تجهیزات در مقابل اختلالات شبکه برق است. چرا که این اختلالات […]

کنترل فاز چیست ؟ در واقع نام دیگر “رله کنترل فاز” بوده و از جمله تجهیزاتی است که در تابلو برق‌ها استفاده و نصب می‌شود. این تجهیز از نوع کلید‌های مرکب و الکترونیکی بوده و مهم‌ترین وظیفه یا کارایی آن در حفاظت از سایر تجهیزات در مقابل اختلالات شبکه برق است. چرا که این اختلالات می‌توانند باعث خرابی سیستم‌ها شوند. بهتر است ابتدا با تجهیزات فشار ضعیف و متوسط آشنا شوید سپس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

اگر بخواهیم به صورت دقیق‌تر این اختلالات را مورد بررسی قرار دهیم، از جمله آن‌ها افزایش یا کاهش قابل توجه ولتاژ، قطع، عدم تقارن یا جابه‌جایی فاز و اتصال نامناسب کنتاکتور است. این دسته از رله‌ها توانایی قطع مدار در صورت وقوع هرگونه خطا یا مشکل و تعیین زمان وصل مجدد پس از آن، حفاظت از الکتروموتور و نمایشگر سیگنال‌های عادی و خطا را دارند.

مزایای استفاده از کنترل فاز

زمانی که دور سیم پیچ های موتور زیاد می شود ، این افزایش دور موجب افزایش دمائ حرارت اضافی در موتور می شود. این بالا  رفتن دما در نهایت منجر به خراب شدن موتور می شود که در نتیجه موجب خراب شدن موتور و قطعات داخلی موتور می شود. در واقع این کنترل فاز یا رله نترل فاز است که در اینجا نفش موثری دارد نقشی که موجب طول عمر و جلوگیری از خراب شدن موتور می شود.در واقع کنترل فاز با محدود کردن جریان بار اضافی از افرایش بیش از حد دمای موتور جلوگیری می کند.

مهم ترین مزایای کنترل فاز

• افزایش طول عمر موتور
• کاهش هزینه تعمیر و تعویض موتور
• به حداقل رساندن زمان خرابی موتورها
• جلوگیری از برق گرفتگی و آتش سوزی به دلیل کوتاه شدن سیم پیچ های موتور
• افزایش ایمنی مدار الکتریکی

نحوه کارکرد رله کنترل فاز

حال که با کنترل فاز و کاربرد آن آشنا شدید حال نوبت به آن رسیده است که درباره نحوره عمنلکرد و کاربرد این قطعه نیز با شما صحبت کنیم. مهم ترین وظیفه کنترل فاز این است که سیگنال های ورودی و خروجی را کنترل، دریافت و تعیین کند. کنترل فازها دارای چندین خروجی رله هستند که به طور معمول در قسمتی که خرابی به صورت عمده اتفاق می افتد قرار می گیرند. رله هایی که برروی موتور وصل می شوند فقط در زمانی که منبع تغذیه در ترولانس های معتبر و درستی قرار بگیرند مدار را روشن می کنند. زمانی که یکی از خطاها اتفاق بیوفتد خروجی ها باز می شوند و با این کار مدار قطع می شود و در نتیحه ماشین آلان قطع شده تا کم ترین آسیب به موتورها وارد شود.

تفاوت رله کنترل فاز با سوپر کنترل فاز چیست؟

این دو نوع رله از دو جهت با یکدیگر متفاوت هستند. اولین تفاوت در تعداد رله‌های خروجی است که رله کنترل فاز دارای یک رله خروجی ولی رله سوپر کنترل فاز دارای دو رله خروجی است. از طرف دیگر رله‌های سوپر کنترل فاز قابلیت کنترل حفاظتی پارامتر‌های بیشتری را دارا هستند.

انواع رله‌های کنترل فاز چیست؟ و کاربرد آن‌ها کدامند؟

در این بخش از مقاله قصد داریم به تنوع و کاربرد‌های مختلف رله‌های کنترل فاز بپردازیم.

رله پایش ولتاژ

از آنجایی که سطوح نامتعادل ولتاژ می‌توانند بر روی خرابی و از کار افتادگی سیستم‌ها تأثیرگذار باشند، در نتیجه وجود رله‌های کنترل فاز از نوع پایش ولتاژ ضروری است. عدم تعادل در سطوح ولتاژ که اصطلاحاً به آن‌ها “قله‌های ولتاژ” نیز می‌گویند، در خرابی سیستم‌ها و قطعات الکترونیکی مؤثر است؛ سطح ولتاژ و زمان و دمای حاصله نیز در وجود اختلال تأثیرگذار خواهد بود.

رله خرابی فاز

خرابی فاز می‌تواند ناشی از خرابی مکانیکی سیستم‌ها و خطوط برق، سوختن فیوز، صاعقه و اختلال در سیم‌پیچ ترانسفورماتور باشد. در واقع در سیستم یک موتور سه فاز در صورت خرابی یکی از فاز‌ها، ممکن است موتور از کار افتاده یا به طور کلی نتواند شروع به کار کند. موتور‌ها نباید ابدا در صورت خرابی در فاز‌ها روشن شوند و در صورت بروز چنین مشکلی در حین کار، باید برق موتور را قطع کرد.

رله توالی فاز

به وجود آمدن توالی فاز می‌تواند مسبب چرخش موتور سه فاز به صورت معکوس باشد که این چرخش نادرست باعث بروز مشکلات و آسیب‌هایی به خود موتور، پمپ‌ها، فن‌ها و… خواهد شد. این خطا باعث آسیب فیزیکی به دستگاه شده و شرایط خطر آفرینی را به وجود آورد.

یکی از راه‌های جلوگیری از این مشکلات، نظارت دائمی توالی فاز‌ها است که برای این کار کافیست یک دستگاه پایش و یک کنتاکتور برای خاموش کردن تجهیزات وجود داشته باشد.

رله عدم تعادل فاز

در صورتی که یک سیستم سه فاز به دلیل توزیع نامتقارن بار باعث نامتعادل شدن منبع تغذیه شود، موتور بخشی از انرژی را به توان راکتیو(Reactive Power) تبدیل و انرژی از بین خواهد رفت.

در صورتی که عدم تعادل یک سیستم بیش از 5 درصد است، باید موتور کاملاً خاموش شود خصوصا اگر از نوع AC باشد. نظارت ایمن برای عدم تعادل فاز، باعث افزایش عمر مفید موتور شده و از بروز آسیب‌های هزینه‌ساز جلوگیری خواهد کرد.

نحوه تنظیم رله کنترل فاز

برای تنظیم رله‌های کنترل فاز باید از دو پیچ تنظیم استفاده کرد:

پیچ اول مربوط به تنظیم زمان عکس‌العمل است. از طریق آن می‌توان زمان تاخیر در قطع کردن سیستم را تنظیم کرده و زمان شروع مجدد را تعیین کرد.

پیچ دوم مربوط به حساسیت قطع فاز است که از طریق آن می‌توان ولتاژ برگشتی از جهت قطع خروجی را معین کرد. میزان رایج آن اغلب 15 الی 20 درصد است.ولی در صورتی که در یک سیستم میزان ولتاژ برگشتی شدید باشد، بهتر است از میزان 5 درصد استفاده کرد.

خرید کنترل فاز

برای این که بتوانید به خوبی از موتور های درون دستگاه های خود محافظا کنید خرید  کنترل فاز یکی از ضروری ترین اقدامات در این زمینه می باشد امروزه برند های معتبری هستند که این تجهیزات را با قابلیت های مختلف تولید و به بازار عرضه می کنند شما می توانید. در این میان زیمنس یکی از بهترین برند هایی است که می توانید با خرید محصولات صنعتی آن کارخانه های خود را ایمن کرده و از کاهش هزینه های ناشی از خرابی جلوگیری کنید. برخی از فروشگاه ها و وب سایت هایی نیز هستند که اقدام به فروش انواع رله زیمنس در کیفیت ها و قابلیت های مختلف به صورت آنلاین می کنند.

برای دریافت کاتالوگ تجهیزات فشار ضعیف و فشار متوسط زیمنس کلیک کنید. همچنین شما می‌توانید درخواست‌های فنی، نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را از طریق بخش نظرات با ما به اشتراک گذاشته یا با ما تماس بگیرید.

برای مطالعه بیشتر به سایت زیمنس مراجعه کنید.